O día 2 de febreiro, véspera do San Brais, di a tradición galega que é
o día que casan os paxariños.
Estamos ante unha das festas do
ciclo da invernía, que ten lugar xusto na metade do inverno e que prepara a inminente chegada da
primavera e, con ela, o renacer da natureza. Coa cristianización, que absorbeu
canta celebración puido, convertiuse na Candeloria e traduciuse no costume de
acender candeas. Coincide tamén coa celebración celta do Imbolc, tamén
vencellada ao lume, que en Irlanda foi cristianizado como o Día de Santa
Bríxida.
Este día sinala o retorno das
aves migratorias e os cortexos que preludian o renacer da primavera. “É unha data
dedicada ao amor e á fecundidade, os paxaros serven como referencia de
observación da natureza e como obxectos de construción simbólica”, segundo
sinala o antropólogo Rafael Quintía, presidente da Sociedade Antropolóxica
Galega.
Desde algúns blogs mesmo se
defende que o día 2 debería ser a data do amor romántico na nosa cultura. O
noso refraneiro popular tamén lembra que “a partir da Candeloria, ningunha ave
voa soa”. E o antropólogo Anxo Rosales ten documentado un exemplo máis
dramático desta tradición en Santa Mariña de Covelo (Pontevedra), onde aínda se
di que “o paxariño que non consiga compañeiro neste día, suicídase”.
Do mesmo xeito, Rosales lembra
que Murguía, ademais doutros estudosos, ten rexistrado o costume de ceibar
pombas por parte dos nenos o día da Candeloria na misa que se dedicaba á virxe
en Compostela.
Como previsión meteorolóxica
A Candeloria tamén serve para
anunciar a chegada máis ou menos próxima da primavera: “Cando a Candeloria
chora, o inverno xa vai fóra; cando a Candeloria ri, o inverno está por vir”. É
o mesmo concepto que o Día da Marmota estadounidense, cando este animal prevé a
chegada inminente da nova estación (ou non). Noutras culturas, como a francesa,
é un oso que sae do seu tobo, sinala Rosales.
En Sorbia, unha festa viva
Os sorbios, unha minoría cultural
e lingüística en Alemaña, celebran o 'Vogelhochzeit' (Casamento dos paxariños)
o 26 de xaneiro. Ese día os nenos póñenlle pratos con comida e lambonadas
típicas para os paxaros e nas escolas celébrano con cantos e outras actividades.
Mentres, en Galiza é unha
tradición que aínda segue viva na memoria sobre todo do rural, pero que se non
se actualiza corre o perigo de desaparecer ao igual que outras moitos costumes
e lendas.
No hay comentarios:
Publicar un comentario